Spis treści:
- Czy można łączyć antybiotyki z alkoholem?
- Dlaczego nie powinno się łączyć alkoholu i antybiotyków?
- Antybiotyki i alkohol – przykładowe interakcje
Czy można łączyć antybiotyki z alkoholem?
Antybiotyki należą do powszechnie stosowanych leków na całym świecie. Podobnie jak wiele innych środków farmakologicznych mogą wchodzić w niekorzystne dla zdrowia interakcje z alkoholem. Podczas antybiotykoterapii nie powinniśmy pić alkoholu, o czym informują ulotki leków. Reakcja organizmu w takim przypadku jest trudna do przewidzenia. Jednak nie zawsze ona wystąpi.
Na ogół alkohol nie wpływa na obniżenie skuteczności działania antybiotyku. Różne grupy antybiotyków mogą jednak wchodzić w odmienne interakcje z alkoholem. Nie bez znaczenia jest też stan zdrowia, wiek, masa ciała czy indywidualna wrażliwość organizmu. W przypadku niektórych antybiotyków połączenie ich z niewielką ilością alkoholu nie wywoła tak negatywnych skutków jak w przypadku innych.
Dlaczego nie powinno się łączyć alkoholu i antybiotyków?
Nawet jeśli wypicie alkoholu nie wpłynie na skuteczność działania antybiotyku, to w połączeniu z lekiem może prowadzić do:
- nieżytu żołądka,
- odwodnienia,
- obniżenia odporności,
- problemów ze snem.
- nudności,
- wymiotów,
- bólu brzucha,
- bólu głowy,
- uderzeń gorąca,
- zaczerwienienia twarzy,
- uszkodzenia wątroby.
Takie objawy mogą wystąpić niezależnie od tego, jaki alkohol wypiliśmy. Może to być mocny alkohol, jak wódka, ale też słabszy, jak piwo, wino czy drink.
Mieszanie antybiotyku i alkoholu może też wywołać groźne reakcje, nawet zagrażające życiu, np. reakcję disulfiramową.
Reakcja disulfiramowa po łączeniu antybiotyku z alkoholem
Nazwa wywodzi się od substancji stosowanej w leczeniu alkoholizmu – disulfiramu (antikolu). Disulfiram hamuje jeden z etapów przetwarzania alkoholu w organizmie, w wyniku czego w tkankach gromadzi się toksyczny aldehyd octowy. Związek ten powoduje m.in.
- zaczerwienienie twarzy,
- silne bóle brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- bóle głowy,
- spadek ciśnienia krwi,
- ból w klatce piersiowej,
- szybkie tętno,
- duszność,
- silne uczucie lęku,
- pocenie się.
Takie objawy mogą wywołać antybiotyki m.in. cefalosporyny (latamoksef, cefamandol, cefoperazon). Szczególnie silne reakcje disulfiramowe wywołują niektóre chemioterapeutyki (leki często mylone z antybiotykami), wszystkie pochodne nitroimidazolu, stosowane jako leki przeciwpasożytnicze i przeciwbakteryjne, np. metronidazol, nitrofurantoina, także niektóre leki przeciwgrzybicze, np. ketokonazol. Nie należy pić alkoholu podczas stosowania tych leków i w ciągu minimum 72 godzin po zakończeniu kuracji. Reakcja ta nie występuje natomiast po penicylinie czy streptomycynie.
Antybiotyki i alkohol – działanie na ośrodkowy układ nerwowy
Niektóre leki działają na ośrodkowy układ nerwowy w taki sposób, że powodują senność, zawroty głowy, dezorientację, wśród nich np. metronidazol. Alkohol nasila działanie tego rodzaju leków (powoduje efekt addytywny). W rezultacie chory może czuć się znacznie gorzej.
Osłabienie działania antybiotyku w kwaśnym soku żołądkowym
Alkohol powoduje zwiększone wydzielanie soku żołądkowego, w którego skład wchodzi kwas solny, powodujący zakwaszenie środowiska. To może zmieniać działanie antybiotyku.
Antybiotyki i alkohol – przykładowe interakcje
Jak zostało wcześniej zaznaczone, nie wszystkie antybiotyki (a także środki przeciwdrobnoustrojowe) będą wywoływały niekorzystną interakcję z alkoholem. O części takich niepożądanych skutków wiemy. Oto przykłady:
- Erytromycyna może zwiększać opróżnianie żołądka, co prowadzi do szybszego wchłaniania alkoholu w jelicie cienkim i zmniejszenia skuteczności leku. To połączenie może zwiększać stężenie alkoholu we krwi.
- Doksycyklina w połączeniu z alkoholem może prowadzić do obniżenia skuteczności leku. Dotyczy to głównie osób nadużywających alkoholu.
- Ryfampicyna pod wpływem działania alkoholu zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.
- Cykloseryna i alkohol to niebezpieczne połączenie, które zwiększa ryzyko toksycznego działania na ośrodkowy układ nerwowy.
- Tinidazol z alkoholem może powodować bóle brzucha, nudności, wymioty, bóle głowy, uderzenia gorąca.
- Sulfametoksazol z alkoholem może powodować szybkie bicie serca, uderzenia gorąca, uczucie mrowienia, wymioty.
- Izoniazyd z alkoholem zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.
- Ketokonazol z alkoholem zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.
Łącząc antybiotyk z alkoholem w najlepszym wypadku możemy doprowadzić do obniżenia skuteczności terapii, w najgorszym do zatrucia, a nawet śmierci. Powinniśmy więc być bardzo ostrożni i najlepiej zaczekać z piciem alkoholu do końca kuracji.
Treść została pierwotnie opublikowana 28.06.2011.
Źródła:
Mergenhagen KA, Wattengel BA, Skelly MK, Clark CM, Russo TA. Fact versus Fiction: a Review of the Evidence behind Alcohol and Antibiotic Interactions. Antimicrob Agents Chemother. 2020 Feb 21;64(3):e02167-19. doi: 10.1128/AAC.02167-19,
Weathermon R, Crabb DW. Alcohol and medication interactions. Alcohol Res Health. 1999;23(1):40-54. PMID: 10890797; PMCID: PMC6761694.
Czytaj także:
Czym nie popijać leków? Nie zawsze najlepsza jest woda
Leki a opalanie. Których substancji unikać, gdy świeci słońce?
Jakich leków przeciwbólowych nie można łączyć, a jakie można
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
